Bài 4: Làm sao bảo đảm lợi quyền trái chủ?
Lúc định giá để phát hành, của cải bảo đảm của nhiều công ty cao vọt, thậm chí vượt xa trị giá trái phiếu. Mà lúc xảy chuyện, có công ty thì mất dạng, có công ty kêu tiền ko còn. Khi mà ấy, SCB ko tái nhận định thường niên trị giá của cải bảo đảm trái phiếu. Những điều trên khiến lợi quyền của hàng chục nghìn trái chủ trở thành mỏng manh.
Trị giá trên giấy, lại ko định giá thường niên
Như chúng tôi đã phản ảnh, 5 2021, Doanh nghiệp cổ phần Đầu cơ Tân Thành Long An (Tân Thành Long An) mang hồ sơ hơn 78 ha thuộc Công trình Khu đô thị Việt Phát giao Nhà băng TMCP Sài Gòn (SCB) giữ để làm của cải bảo đảm cho Vạn Trường Phát phát hành 5 đợt trái phiếu với tổng trị giá 10.000 tỷ đồng.
Của nả này được Doanh nghiệp cổ phần Đánh giá giá và Đánh giá chất lượng Việt Nam (VIVC) có Chứng thư nhận định số 051406/2021/CT-VIVC ngày 14/5/2021. Theo ấy, VIVC định giá của cải đến 12.000 tỷ đồng, tức cao hơn tổng trị giá trái phiếu Vạn Trường Phát đến 2.000 tỷ đồng.
Từ chứng thư ấy, tháng 6/2021, SCB và “chủ cũ” Tân Thành Long An là ông Phạm Nguyễn Bảo Trung (Chủ tịch HĐQT, kiêm Giám đốc điều hành) ký biên bản định giá của cải thế chấp trên với trị giá 12.000 tỷ đồng.
Với trái phiếu do chính mình phát hành, tháng 7/2021, Tân Thành Long An dùng khu đất có diện tích gần 300 ha trong Công trình Khu công nghiệp Việt Phát để làm của cải bảo đảm. Theo biên bản định giá giữa SCB và cũng chủ cũ Tân Thành Long An, lô đất gần 300 ha trên, sau lúc trừ đi gần 100 ha đất xây dựng kết cấu cơ sở vật chất sử dụng chung, còn lại gần 200 ha có trị giá 7.300 tỷ đồng, bảo đảm được cho lô trái phiếu giá trị 5.000 tỷ đồng của Tân Thành Long An.
Với lô trái phiếu 10.000 tỷ đồng của Vạn Trường Phát, vấn đề nằm ở chỗ, theo hiệp đồng, Vạn Trường Phát đã vi phạm các điều kiện về trái phiếu (ko trả lãi, ko sắm lại…), thì SCB là bên giữ và bảo đảm của cải phải bán 78 ha trên, trả lại lợi quyền cho trái chủ.
Bên cạnh đó, theo Chứng thư nhận định của VIVC, trị giá của cải bảo đảm tiếng rằng 12.000 tỷ đồng cho lô trái phiếu trên, nhưng mà ko chỉ là của cải hiện hữu, nhưng mà chủ quản là… trị giá tiềm năng sau này, tức “khu đô thị” sau 2 5 xây dựng và kinh doanh trong khoảng 3 5. Cũng có nghĩa, trị giá vẫn nằm… trên giấy.
Chưa hết, theo quy định, của cải bảo đảm phải được định giá thường niên. Lúc xử lý của cải bảo đảm, theo quy định tại Giao kèo điều hành của cải bảo đảm, thì của cải này sẽ được định giá bởi 1 tổ chức định giá được phép hoặc tổ chức nhận của cải đảm bảo (trong trường hợp này là SCB). Lúc bình chọn lại, nếu trị giá của cải bảo đảm ko phục vụ trị giá đảm bảo tối thiểu, thì tổ chức phát hành có bổn phận bổ sung của cải khác để tăng trị giá của cải bảo đảm.
Thế nhưng mà, theo nhiều trái chủ, đến tận giờ này, cả 2 khối của cải bảo đảm trái phiếu Vạn Trường Phát và Tân Thành Long An vẫn chưa hề được định giá thường niên từ SCB.
Khi mà ấy, với trái phiếu do mình phát hành, hội sở Vạn Trường Phát đã “biến mất”, người có bổn phận thì lại cho rằng chỉ là… bán mỹ phẩm chẳng hề giữ chức phận ký tá như công bố phát hành trái phiếu. Vậy làm sao để buộc được Vạn Trường Phát tuân thủ việc bổ sung của cải khác để tăng trị giá của cải bảo đảm đúng như hiệp đồng?
Trường hợp Tân Thành Long An là bên thế chấp của cải bảo đảm phải chịu bổn phận cho trái phiếu Vạn Thịnh Phát và trái phiếu 5.000 tỷ đồng của chính mình, thì chủ cũ của Tân Thành Long An (phát hành trái phiếu) lại “mất dạng”.
Lợi quyền trái chủ càng thêm mỏng manh.
Chủ mới Tân Thành Long An “ngồi trên lửa”
Với thực trạng định giá của cải lại chủ quản trị giá tạo nên trong… ngày mai, trị giá vô hình đầy xui xẻo như trường hợp các công ty phát hành trái phiếu đang gây “uất nghẹn lịch sử” nêu trên, rõ ràng, việc truy ra dòng tiền trái phiếu nếu sai mục tiêu phát hành trở thành cực kỳ thiết tha. Bởi dòng tiền chi sai mục tiêu phát hành thu hồi được, cộng với xử lý của cải bảo đảm sẽ đảm bảo được lợi quyền của trái chủ. Từ ấy, niềm tin mới quay về kéo theo sự hồi sinh của thị phần trái phiếu công ty riêng biệt.
Sau lúc “ẵm” xong 15.000 tỷ đồng của cả 2 lô trái phiếu, Tân Thành Long An đem dự án bán theo bề ngoài cổ phần cho bà Võ Thị Kim Khoa.
Điều đáng nói, theo ông Trần Ngọc Đại (đại diện theo giao cho của bà Võ Thị Kim Khoa làm việc với TVSI tháng 4/2023), thì chủ mới Tân Thành Long An có nhã ý phối hợp, góp phần xử lý gói trái phiếu 15.000 tỷ đồng của cả Vạn Trường Phát lẫn Tân Thành Long An, bảo đảm lợi quyền trái chủ theo phương án hoán đổi nợ gốc và lãi trái phiếu lấy thành phầm bất động sản tại Công trình Khu đô thị Việt Phát lúc đủ điều kiện kinh doanh.
Thế nhưng mà, sau lúc tiếp thu bàn giao, thì ngoài 2 của cải là quyển sử dụng đất đang thế chấp cho các gói trái phiếu, bên sắm cũng ko rõ Doanh nghiệp còn của cải nào, bởi chẳng thể liên hệ được với bên bán nữa.
Điều này dẫn đến, dù từ tháng 9/2022, bên sắm đã sở hữu 99% cổ phần, giấy chứng thực công ty cũng đã sang tay, nhưng mà đến giờ, giao dịch sắm bán dự án thực tiễn chưa hoàn thành, bên bán vẫn còn các trách nhiệm hiểm yếu chưa tiến hành được, nhưng mà… “biến mất” bí hiểm.
Trái phiếu Quang Thuận: định giá thì của cải “khủng”, nhưng mà…
Tại thời khắc tháng 6/2020, Doanh nghiệp TNHH Đánh giá giá Tầm Nhìn Mới có Chứng thư nhận định trị giá tổng của cải của Doanh nghiệp cổ phần Đầu cơ Quang Thuận là hơn 11.600 tỷ đồng (bao gồm cả của cải hiện hữu, vô hình, trái phiếu, các khoản phải thu phải trả…).
Sau ấy, tháng 8/2020, Quang Thuận phát hành lô trái phiếu có tổng giá trị 6.000 tỷ đồng, có của cải bảo đảm.
Bên cạnh đó, kể cả lô trái phiếu phát hành 5 2018 (tổng giá trị 1.500 tỷ đồng) đến lô trái phiếu phát hành 5 2020, Quang Thuận vẫn ko trả lãi lúc đến hạn (lần là lượt tháng 12/2022 và tháng 3/2023).
Dù 5 2021, định giá tổng của cải lên đến hơn 11.600 tỷ đồng cùng những con số kinh doanh ấn tượng, nhưng mà tại buổi làm việc với TVSI hồi tháng 2/2023 về việc ko trả lãi nêu trên, đại diện Quang Thuận lại than rằng, nguồn tiền theo phương án kinh doanh phát hành trái phiếu gặp vấn đề do tác động bị động của thị phần bất động sản; nguồn tiền thu từ hoạt động kinh doanh thông thường hiện chưa bù đắp đủ cho bản lĩnh trả lãi định kỳ. Từ ấy, đại diện Quang Thuận thẳng thắn “ko đủ nguồn tiền để trả tiền lãi trái phiếu”.
Đại diện công ty này cũng “nài nỉ” TVSI với nhân cách đại diện người sở hữu trái phiếu xin khổ chủ… thông cảm và gia hạn hoàn trả bởi việc bán của cải cũng gặp nhiều gian truân.
Gần đây, TVSI đã gửi phiếu lấy quan điểm trái chủ để TVSI có cơ sở được đưa ra công bố tuyên bố trái phiếu tới hạn; được giao cho được sửa đổi ngày đáo hạn trái phiếu và lúc tới hạn; xử lý ngay lập tức của cải bảo đảm lúc tới hạn… nhưng mà trái chủ trái phiếu này đã khủng hoảng niềm tin, dẫn đến nhiều bàn cãi gay gắt.
Phập phồng nguồn trả trái phiếu Bông Sen
Như chúng tôi đã phản ảnh, tháng 10/2021, Doanh nghiệp cổ phần Bông Sen (Bông Sen) ban bố phát hành thành công lô trái phiếu mã BSECH2126003 có tổng giá trị 4.800 tỷ đồng, nhưng mà đến hạn ko trả lãi và sau nhiều lần dù cam kết, song thất hứa hẹn đến mức TVSI, trong văn bản hồi tháng 10/2022 gửi Bộ Công an xin hướng xử lý của cải bảo đảm, đã phải nêu “việc trả lãi và sắm lại trái phiếu tới hạn là… ko khả thi”.
Sau ấy, cuối 5 2022, tại 2 buổi làm việc giữa 3 bên (Bông Sen, TVSI và trái chủ), TVSI cho hay, của cải bảo đảm của Bông Sen gồm 11 của cải, trong ấy có 4 của cải chưa tới thời hạn thế chấp; 7 của cải đảm bảo đã thế chấp có tổng trị giá hơn 13.000 tỷ đồng, trị giá cho vay 4.800 tỷ đồng. Tương tự, tỉ lệ cho vay/tổng tiền gửi (BOA) là 217% (trong ấy tỉ lệ tối thiểu là 130%). Trong các của cải đảm bảo trên, cổ phần của Doanh nghiệp Deaha có trị giá mập và đã đủ bảo đảm cho trị giá trái phiếu.
Đại diện Bông Sen khẳng định, ngày nay, Bông Sen ko có các trách nhiệm nợ khác (ko vay vốn tố chức tín dụng, ko có trách nhiệm nợ Nhà nước…); toàn thể các của cải sẽ dùng để bảo đảm cho trách nhiệm nợ trái phiếu và được định giá lại thường niên.
Nếu của cải đảm bảo ko đủ, thì Bông Sen có bổn phận về luật pháp sẽ phải xử lý các của cải đảm bảo khác để bảo đảm cho trách nhiệm nợ lô trái phiếu 4.800 tỷ đồng, dù số tiền trái phiếu này Bông Sen đã chuyển cho Doanh nghiệp TNHH Vina Alliance (để hiệp tác đầu cơ Công trình 152 – Trần Phú, quận 5, TP.HCM), khi mà ấy, dự án vẫn chưa khai triển và chủ dự án là Doanh nghiệp TNHH Vina Alliance đã “bặt vô âm tín”.
Thế nhưng mà, các của cải này đang được thế chấp tại SCB làm của cải bảo đảm cho việc phát hành trái phiếu, cùng lúc cũng đang bị phong tỏa kiểm tra liên can “đại án” Vạn Thịnh Phát, nên việc xử lý của cải đảm bảo dựa dẫm vào cơ quan công an và bản lĩnh phải tiến hành theo trình tự tố tụng rất cao, nghĩa là, sự thiết tha lấy lại tiền tài trái chủ khó lòng “ngày 1, ngày 2”.
