Với nhiều giải pháp tháo gỡ khó khăn cho số đông doanh nghiệp, thúc đẩy nền kinh tế tăng trưởng mà lại Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành, thị trường chứng khoán Việt Nam đã dần ổn định trở lại. Thứ trưởng có nhận xét gì về nhịp hồi phục của thị trường vừa vừa mới đây?
Nửa đầu 5 2023, nền kinh tế thế giới và trong nước tiếp tục chống chọi với nhiều khó khăn, thách thức. Đại dịch Covid-19 đã được kiểm soát mà lại hậu quả về mặt kinh tế mà lại đại dịch này gây ra cần thời gian dài để khắc phục. Bên cạnh đó, thế giới vẫn tiếp tục chống chọi với những khó khăn từ bất ổn địa chính trị, nhất là cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine. GDP trong nước 6 tháng đầu 5 tăng 3,72%, chỉ cao hơn tốc độ tăng 1,74% của 6 tháng đầu 5 2020, giai đoạn dịch bệnh Covid-19 mới bùng phát trên toàn cầu.
Với những cơ chế kịp thời giúp ổn định kinh tế vĩ mô và phân phối của Chính phủ trong việc tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân, cải thiện môi trường đầu tư, giảm lãi suất giúp giảm chi phí cơ hội và chi phí vốn đối với đầu tư chứng khoán đã phân phối thanh khoản thị trường được cải thiện, dòng tiền của nhà đầu tư trong nước có xu hướng trở lại thị trường chứng khoán.
Chỉ số VN-Index đóng cửa phiên cuối tháng 6 ở mức 1.120,18 điểm, tăng 11,2% so với cuối 5 2022; chỉ số HNX-Index đóng cửa ở mức 227,32 điểm, tăng 10,7% so với cuối 5 2022. Thị trường giao dịch tấp nập hơn trong quý II, với giá trị giao dịch liên tục được cải thiện. Đặc biệt, trong tháng 4 và tháng 6, thanh khoản đã tăng lần lượt 25,8% và 27,2% so với tháng trước và đạt 19.829 tỷ đồng/phiên trong tháng 6, tăng 64,8% so với bình quân của tháng 1. Giá trị giao dịch bình quân từ đầu 5 đến nay mặc dù vẫn giảm khoảng 31,9% so với bình quân 5 trước, mà lại giá trị giao dịch bình quân quý II tăng khoảng 37% so với quý I. Tính đến ngày 30/6/2023, mức vốn hóa thị trường đạt 5.783.000 tỷ đồng, tăng 10,7% so với cuối 5 2022, tương đương 60,8% GDP.
Nhìn chung, nửa đầu 5, thị trường giữ được hoạt động ổn định, an toàn, thông suốt. Đây chính là cơ sở để thị trường quyến rũ sự quan tâm trở lại của các nhà đầu tư trong và ngoài nước.
Trong 1 thế giới có nhiều biên tập như ngày nay, định hướng phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam có những điểm gì mới, thưa Thứ trưởng?
Trong bối cảnh kinh tế thế giới cũng như trong nước có nhiều khó khăn, thách thức, thị trường chứng khoán Việt Nam với vai trò là hàn thử biểu của nền kinh tế có nhiều biến động chỉ cần khoảng qua. Với nhiều giải pháp chỉ đạo, điều hành quyết liệt của Đảng và Chính phủ, nền kinh tế đã chuyển biến tích cực. Theo đó, thị trường chứng khoán dần ổn định trở lại, quyến rũ sự quan tâm của nhà đầu tư trong và ngoài nước. Việc tăng nhanh công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra, qua đó phát hiện và xử lý nghiêm các sai phạm đã góp phần giúp niềm tin trên thị trường được củng cố, tạo tiền đề cho phát triển minh bạch, chất lượng hơn.
Về phần các doanh nghiệp tham gia thị trường, rất cần sự quyết tâm, chủ động, linh động đổi mới, tái cấu trúc để thoát khỏi khó khăn, chuyên dụng cho xu hướng phát triển mới, với những yêu cầu và quy định mới.
Chúng tôi kì vọng, cùng với sự khởi sắc của nền kinh tế, thị trường sẽ đi vào thực chất để phát triển bền vững, tiếp tục là kênh dẫn vốn quan trọng của nền kinh tế. Đây sẽ là những yêu cầu trọng tâm của cơ quan quản lý.
Gần đây, Bộ trưởng Bộ Vốn đầu cơ đã ký Quyết định số 1346/QĐ-BTC, ban hành kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết số 45/NQ-CP ngày 31/3/2023 của Chính phủ, trong đó nêu rõ: “Bộ Vốn đầu cơ sẽ thực hiện cơ cấu lại và phát triển an toàn, đồng bộ thị trường chứng khoán; kiểm soát chặt chẽ và thúc đẩy phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp và các thị trường chứng khoán phái sinh tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp khu vực tư nhân huy động vốn trung và dài hạn trên thị trường chứng khoán”.
Để thực hiện các chỉ tiêu trên, Bộ Vốn đầu cơ sẽ tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý về thị trường chứng khoán; đẩy mạnh công đoạn tái cấu trúc công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ theo Đề án “Cơ cấu lại thị trường chứng khoán và thị trường bảo hiểm đến 5 2020 và định hướng đến 5 2025” nhằm nâng cao năng lực hoạt động của công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, nâng cao năng lực quản trị công ty, quản trị xui xẻo, tăng khả năng cạnh tranh của các công ty trên thị trường, tiếp tục phát triển đa dạng cơ sở hàng hóa trên thị trường chứng khoán… (phát hành đa dạng các kỳ hạn trái phiếu Chính phủ, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh và trái phiếu chính quyền địa phương; nghiên cứu khả năng phát hành các sản phẩm trái phiếu mới để đa dạng hóa sản phẩm trên thị trường; phát triển sản phẩm trái phiếu xanh) nhằm tạo thêm kênh huy động vốn cho ngân sách, cho doanh nghiệp và quyến rũ các nhà đầu tư hướng đến các chỉ tiêu phát triển kinh tế bền vững.
Khi Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến 5 2030 được Thủ tướng Chính phủ xem xét, Bộ Vốn đầu cơ sẽ vào triển khai các giải pháp cụ thể trong Chiến lược để đạt được các chỉ tiêu đề ra.
Để thực hiện những chỉ tiêu phát triển thị trường chứng khoán thì trước mắt và lâu dài, ngành chứng khoán cần vào những giải pháp nào, thưa ông?
Phát triển thị trường chứng khoán ổn định, an toàn, hiệu quả, bền vững, nâng cao khả năng chống chịu xui xẻo, có cơ cấu hợp lý giữa các cấu phần thị trường, trở thành kênh huy động vốn trung và dài hạn chủ quản cho nền kinh tế; duy trì tăng trưởng về quy mô, chú trọng nâng cao chất lượng; phát triển các công cụ vốn đầu cơ xanh, vốn đầu cơ bền vững; đẩy mạnh công tác chuyển đổi số trong lĩnh vực chứng khoán; xây dựng hệ thống quản lý, giám sát thị trường gắn với ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại; tăng nhanh liên kết và hội nhập quốc tế, từng bước thu hẹp về khoảng cách phát triển giữa thị trường chứng khoán Việt Nam so với thị trường chứng khoán các nước phát triển là chỉ tiêu dự thảo Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến 5 2030 đã đề ra.
Để đạt được chỉ tiêu đó, cần phải thực hiện tốt nhóm giải pháp đề ra. Trong đó, 1 hệ thống các nhiệm vụ được xây dựng trong kế hoạch hành động thực hiện Chiến lược sẽ được Bộ Vốn đầu cơ ban hành để triển khai ngay sau khi Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến 5 2030 được Thủ tướng Chính phủ ký ban hành.
Trước mắt, giải pháp trong 6 tháng cuối 5 2023 và 5 tiếp theo vẫn tiếp tục vào các nhiệm vụ sau để phát triển thị trường ổn định, khơi thông kênh dẫn vốn qua thị trường chứng khoán:
Thứ nhất, về hoàn thiện khung pháp lý và thể chế, Bộ Vốn đầu cơ triển khai công tác xây dựng cơ chế, cơ chế thị trường chứng khoán, báo cáo xem xét sửa đổi Nghị định 155/2020/NĐ-CP và các văn bản hướng dẫn Nghị định; trình các đơn vị quản lý có thẩm quyền xem xét Chiến lược thị trường chứng khoán đến 5 2030.
Thứ 2, về hoạt động tổ chức thị trường, tổ chức thị trường giao dịch trái phiếu doanh nghiệp biệt lập theo quy định tại Nghị định 65/2022/NĐ-CP của Chính phủ nhằm phát triển 1 thị trường thứ cấp minh bạch, an toàn, tăng nhanh khả năng quản lý, giám sát, giảm thiểu xui xẻo.
Thứ 3, nâng cao vai trò và trách nhiệm của các tuyến giám sát, trong đó phát huy vai trò của tuyến giám sát thứ nhất là các công ty chứng khoán, tăng nhanh giám sát các công ty chứng khoán thực hiện đúng và đầy đủ vai trò là chủ thể giám sát tuyến đầu theo quy định tại Luật Chứng khoán 2019 và các văn bản hướng dẫn để kịp thời ngăn phòng đề phòng và phát hiện sớm các vi phạm trên thị trường, đẩy mạnh công tác kiểm tra, thanh tra, đồng thời xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trên thị trường chứng khoán nhằm tăng tính răn đe, tăng nhanh kỷ cương, kỷ luật trên thị trường, hướng đến sự phát triển thị trường chứng khoán theo hướng minh bạch và bền vững, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho công tác thanh tra, giám sát; hoàn thiện và đưa vào sử dụng hệ thống công nghệ thông tin dùng cho thanh tra, giám sát.
Thứ tư, duy trì thường xuyên việc hỗ trợ thông tin đầy đủ, xác thực và kịp thời tới công chúng đầu tư, giúp các doanh nghiệp, nhà đầu tư tiếp cận nhanh và đầy đủ nguồn thông tin chính thống, hạn chế sự tác động về tâm lý do tin đồn, tin mạo xưng trên thị trường.
