Chứng khoán

Chứng khoán là gì?

Nhìn chung, chứng khoán là các loại giấy tờ có giá khác nhau được các tổ chức phát hành (theo luật định).

Ở đây, Khang lưu ý, 03 loại chứng khoán chính mà các doanh nghiệp niêm yết thường phát hành: cổ phiếu, trái phiếu, trái phiếu chuyển đổi.

Cổ phiếu là gì?

Là một tờ giấy có giá (thực tế bây giờ số hóa cả rồi), chứng nhận quyền sở hữu một lượng cổ phần nhất định trong công ty phát hành của người nắm giữ nó.

Ví dụ: Công ty VNM phát hành 1.000 cổ phiếu (1.000 tờ giấy có giá). Nếu bạn sở hữu 01 cổ phiếu VNM thì tức bạn là chủ sở hữu 0,1% công ty công ty VNM. Nếu bạn sở hữu 600 cổ phiếu VNM, tức là bạn là người sở hữu 60% công ty này. Với 60% cổ phần, bạn có quyền hành tối cao trong công ty.

Phân biệt cổ phiếu và cổ phần?

Đọc kỹ lại đoạn trên. Bạn sở hữu 600 cổ phiếu VNM tức là bạn sở hữu 60% cổ phần VNM. Lượng (tức số lượng) cổ phiếu và % cổ phần.

Một số loại cổ phiếu đặc biệt khác?

Cổ phiếu thưởng? Trả cổ tức bằng cổ phiếu? Phát hành thêm cổ phiếu ưu đãi? Cổ phiếu ESOP? Cổ phiếu phát hành riêng lẻ?

Bạn có thể dễ dàng tìm được những định nghĩa của các cụm từ trên bằng cách Search Google.

Tuy nhiên quan điểm của tôi về các vấn đề này xoáy vào bản chất, xoáy vào lợi ích của nhà đầu tư. Và nó rất khác biệt so với các định nghĩa thông thường. Tôi không chia sẻ public những vấn đề đó.

Trái phiếu là gì?

Nếu bạn sở hữu cổ phiếu của một doanh nghiệp, tức là bạn sở hữu một tỷ lệ % cổ phần trong công ty đó. Bạn là đồng Chủ Sở Hữu của công ty ấy.

Còn trái phiếu, nếu bạn sở hữu nó, bạn là Chủ Nợ của công ty phát hành ra trái phiếu.

Nếu bạn mua tất cả trái phiếu của một công ty phát hành ra, bạn là chủ nợ lớn của công ty, nhưng bạn KHÔNG phải chủ sở hữu của công ty.

Rất khác biệt với việc sở hữu 1 cổ phiếu.

Ví dụ: Công ty VNM phát hành 5 trái phiếu VNM, mỗi trái phiếu có giá 01 tỷ đồng, lãi suất 9%/năm, kỳ hạn 03 năm. Nếu bạn mua 01 trái phiếu này, tức là bạn cho công ty VNM vay 01 tỷ đồng, thời hạn vay 03 năm, mỗi năm bạn lấy tiền lãi 90 triệu đồng, 03 năm tổng lãi thu về 270 triệu đồng, đến ngày đáo hạn công ty VNM có nghĩa vụ hoàn trả tiền gốc 01 tỷ đồng cho bạn.

Trái phiếu chuyển đổi là gì?

Hiểu đơn giản, Trái phiếu có thể quy đổi thành Cổ phiếu.

Tuy nhiên, cần xem xét kỹ cách thức chuyển đổi để có lợi cho nhà đầu tư nhất.

Ví dụ: Công ty ABC có 10 triệu cổ phiếu (tương đương vốn điều lệ 100 tỷ, mệnh giá cổ phiếu theo quy định Việt Nam là 10.000 đ/cp), giá thị trường hiện mỗi cổ phiếu là 25.000 đ/cp. Công ty này phát hành 01 triệu trái phiếu chuyển đổi, mệnh giá trái phiếu 1000.000 đ/trái, giá phát hành 1000.000 đ/trái, bán mỗi lô 1000 trái (không bán lẻ), lãi suất mỗi năm 05%, thời hạn 03 năm đáo hạn, quyền chuyển đổi trái phiếu thực hiện vào ngày đáo hạn, tỷ lệ chuyển đổi 01:40 (mỗi trái phiếu đổi thành 40 cổ phiếu).

Khi đó, nếu bạn mua 01 lô trái phiếu chuyển đổi này, tức là bạn sở hữu 1000 trái phiếu, tương đương cần chi ra 01 tỷ đồng cho công ty ABC vay.

Mỗi năm bạn nhận về 50 triệu tiền lãi vay, 03 năm nhận tổng cộng 150 triệu tiền lãi. Đến ngày đáo hạn, bạn có 02 lựa chọn:

• TH 01: là đáo hạn trái phiếu, thu về vốn gốc 01 tỷ đồng. Thường nếu đến ngày đáo hạn sau 03 năm, giá cổ phiếu ABC < 25.000 đ/cp bạn sẽ chọn phương án này.
• TH 02: là bạn có quyền đổi 1000 trái phiếu chuyển đổi này thành 40.000 cổ phiếu ABC. Nếu tại thời điểm sau 03 năm đó, cổ phiếu ABC có giá 50.000 đ/cp, thì 40.000 cổ phiếu ABC tổng giá trị trên thị trường là 02 tỷ đồng. Phương án này dùng khi đến ngày đáo hạn, giá cổ phiếu ABC > 25.000 đ/cp.

Bạn được chọn 01 trong 02 phương án, tùy tình hình thị trường và giá cả cổ phiếu ABC lúc đó.

Nhờ sự trợ giúp của công ty chứng khoán của bạn, hay công ty phát hành trái phiếu hướng dẫn bạn cách chuyển đổi hay đáo hạn.

Đây là loại tài sản đầu tư đặc biệt tốt cho nhà đầu tư!

Đặng Trọng Khang